Пераклад Д.Шчарбіны
ПРЫПАВЕСЦЬ ПРА РАКУ
Даўно-даўно была рака Дыяла.
І жыў персідскі цар, што зваўся Кір.
І лотасы бялелі, бы піялы.
Гуляў агнямі бераг, як факір.
То раць цара ішла на пераправу.
Святарны конь прапаў там пад вадой.
І Кір пачаў супроць Дыялы справу.
Наладзіў нечуваны суд над ёй.
Ён прысудзіў, каб не было Дыялы.
Смяротны вырак ёй агаласіў.
Ён у пясках сказаў капаць каналы,
І дрэвы ссек, і травы пакасіў.
Тады ў пустыню воды тыя зрушыў.
Рака памерла. Не было ракі.
Прайшло па ёй ваярства, як па сушы.
Прайшло ваярства… І прайшлі вякі…
Засыпала пяскамі ўсе каналы.
Рака ізноў цячэ ў сваім ручве.
Цара няма. Ды ёсць рака Дыяла.
Загінуў Кір. Але рака жыве.
КРЫЛЛЕ
І праўда, навошта крылатым глеба?
Зямлі не будзе, дык будзе неба.
Не будзе поля, дык будзе воля,
Не будзе пары, дык будуць хмары.
Мусіць, здаецца так птушкам адвеку.
А што ж чалавеку? А як чалавеку?
Жыве на зямлі. І сам не лятае.
А крылле мае. А крылле мае!
Людское крылле не з пуху-пер’я,
А з праўды, сумлення і давер’я.
Бывае, з вернасці у каханні.
Бывае, з вечнага парывання.
Бывае, з прагнасці да работы.
Бывае, з рупнасці і турботы.
Бывае, з мары ці са спадзеву,
Нават з паэзіі або са спеву.
Нібыта сам чалавек не лятае…
А крылле мае. А крылле мае!
ЛЮДЗІ З ТАБУЛЕНА
Як плыў кароль якойсьці там дынастыі,
дык, покуль шчэ відаць было карму,
ягоныя падданцы прыдунайскія
не пакідалі кланяцца яму.
Адныя табуленцы вольнаплечыя —
і як такіх трымае шчэ зямля?! —
не толькі разам з іншымі не ўкленчылі,
а нават не віталі караля.
Ні ў служках не служылі, ні ў эскортах,
лічыўшы ўсіх папіхічаў за тлю.
Кароль жа недалюбліваў іх, гордых,
ну й дзёрзкасць — не карыцца каралю!
Пры ім вяльможы з радцамі і войскі,
кругом мундзіры — ў золаце крыссё.
А гэтыя — асобныя, нясвойскія,
і маюць думку ўласную пра ўсё.
Але ў часы няшчасцяў найпрыкрэйшых,
дзяржаўных найскладанейшых праблем
не радцаў ён пытаўся, не старэйшын,
а пасылаў ганцоў у Табулен.
Бо пры двары народ жыве рахманы,
і смех ці сум тут толькі паказны.
Паклічце табуленцаў — і без зману,
начыстую ўсё выкладуць яны.
ГЮГО Ў СТАРЫМ МАЯКУ
Не верыцца. Ён вырваўся і знік!
Хай там Парыж жыве сабе, як хоча.
Ахоўвае тут цішу вартаўнік,
і мора аб стары маяк плюскоча.
Нікуды не спяшаецца ён тут:
ані ў цянёты славы, ні любові.
Стамлёная душа знайшла свой кут
і зможа ўрэшце выявіцца ў слове!
Бо, так ці сяк, усё-ткі тут маяк.
А у Парыжы неяк і ніяк.
Прыхільнікі, палітыкі, радня —
Усе цябе задурваюць штодня.
А тут хіба што пройдзе нездалёк
караблік нейкі, пасігналіць дзеду.
А за акенцам — мора і пясок,
пясок, пясок, і ні людскога следу.
Вунь невад. Паўзатоплены прычал.
Нішто прытулак для анахарэта.
Ды днямі вартаўнік быў закрычаў:
— Масье Віктор, імчыць сюды карэта!
Ідуць ужо, гукаючы: — Го-го!
Мы ўсё-ткі тут знайшлі цябе, Гюго!
Ну што сказаць?! Зрабіў з сябе пачвару,
хапком сабе намыліўшы паўтвару.
— Ты ім скажы, што нельга да Гюго!
Ён… розум страціў. Ён ужо таго.
І, выставіўшы мыльную шчаку,
прыскаліў вока і сказаў: — Ку-ку!
Ад мызы той шарахнуліся знайды.
Як індыкі, надзьмуліся — і гайда.
І селі. І паехалі — куды ж?
Сенсацыю разносіць у Парыж.
* * *
Сайгак, тарпан… О як мы лёгка звыклі,
што гэтыя жывёліны ўжо зніклі!
Знікаюць і зубры, звяліся коні,
Знікаюць паплавы і абалоні.
Рудая качка, шэра-буры каня, —
і тыя пад пагрозаю знікання.
І тыя пад пагрозаю знікання!
А мы адно звыкаем да звыкання.